W przestrzeni Układu Słonecznego, pod lodową skorupą księżyca Urana – Ariela, może czaić się potężny, głęboki ocean, który kilkadziesiąt razy przewyższa głębokość ziemskich mórz. Takie odkrycie zmienia nasze rozumienie geologii oraz potencjalnych miejsc do poszukiwania życia poza Ziemią.
Ariel – lodowy gigant z oceanicznym wnętrzem
Ariel, zaledwie pięć razy mniejszy od naszego Księżyca, to jeden z 29 znanych satelitów Urana, którego obserwacje sięgają XVIII wieku. Jego średnica to około 1160 km, a powierzchnia pokryta jest grubą warstwą lodu.
Choć nie jest nowością, że gazowe olbrzymy mają księżyce z oceanami pod lodową powierzchnią – jak Enceladus Saturna czy Europa Jowisza – najnowsze badania amerykańskiego Planetary Science Institute odsłaniają, iż Ariel może kryć ocean głęboki aż do 170 kilometrów, podczas gdy średnia głębokość Oceanu Spokojnego na Ziemi sięga około 4 km.
Jak naukowcy doszli do takich wniosków?
Zespół specjalistów pod kierownictwem Caleba Stroma z Uniwersytetu Północnej Dakoty postanowił odtworzyć dawną strukturę wewnętrzną Ariela i jego orbitę, której aktualny mimośród, czyli odchylenie od idealnego koła, wynosi zaledwie 0,0012.
Analizy komputerowe naprężeń pływowych – wynikających z ruchu satelity bliżej i dalej od Urana – pozwoliły ustalić, że kiedyś mimośród orbity był kilkadziesiąt razy większy (ok. 0,04), co potęgowało naprężenia i sprzyjało tworzeniu ogromnego oceanu pod lodem.
Porównanie ze znanym wgłębieniem Europy (mimośród 0,009) potwierdza, że nawet niewielkie eliptyczne ruchy orbitalne mogą powodować dramatyczne efekty na strukturę powierzchni i wnętrza księżyca.
Na powierzchni Ariela zachowały się zarówno bardzo stare kratery, jak i relatywnie nowe tereny, prawdopodobnie utworzone na skutek kriowulkanizmu, co potwierdza, że aktywność geologiczna była złożona i intensywna.
Niestety, posiadamy zdjęcia jedynie południowej półkuli Ariela, wykonane przez sondę Voyager 2 w 1986 roku podczas przelotu w odległości 127 tysięcy km – z rozdzielczością 2 km obrazów i zaledwie 40% powierzchni sfotografowanej.
NASA i ESA rozważały powrót misji do Urana, lecz decyzji o realizacji wciąż brak. Okno startowe jest wciąż oddalone o kilka lat, a misja chińskiego Tianwen-4 do Jowisza zapowiada możliwość rozszerzenia o lot do Urana na 2045 rok.
CYNICZNYM OKIEM: Zamiast odważnych i systematycznych badań naszych kosmicznych sąsiadów, świat woli przekładać eksploracje na przyszłość. Setki tysięcy dolarów wydawane są na spektakularne projekty na Ziemi, podczas gdy prawdziwe odkrycia, które mogłyby zrewolucjonizować nasze zrozumienie życia w kosmosie, pozostają zagubione w stercie odstępstw.
Czy pod lodową skorupą Ariela może istnieć życie?
Potencjał istnienia głębokiego oceanu otwiera fascynujące pytania o warunki życia poza Ziemią. Woda jest kluczem do istnienia biologicznego, a ciepło wywołane naprężeniami pływowymi może podtrzymywać ekosystemy.
Nie bez powodu oceany Europy i Enceladusa są przedmiotem intensywnych badań. Ariel może być kolejnym kandydatem do poszukiwania egzobiologii – choć badań mamy jak na lekarstwo.
Księżyc Urana, Ariel, to nie tylko kolejny mroźny skalny glob, to potencjalnie ogromny ocean, który mógł kilkadziesiąt razy przewyższać głębokość naszych ziemskich mórz i oceanów.
W miarę jak technologia eksploracji kosmosu się rozwija, a nowe misje zostaną wysłane do zewnętrznych planet, być może już wkrótce poznamy prawdziwe oblicze tego obiektu i jego potencjał do wspierania życia, które ostatecznie rozszerzy granice naszego kosmicznego świata.
Czy Ariel stanie się kolejnym domem dla życia pozaziemskiego lub po prostu kolejną wielką zagadką czekającą na rozwiązanie? Przyszłość pokaże – a my powinniśmy być na to gotowi.
