Historia ludzkości jawi się jako seria porządków światowych – okresów, w których najpotężniejsze mocarstwa ustalają reguły funkcjonowania międzynarodowej sceny politycznej. Od pokoju westfalskiego, który uformował Europę przez ponad dwa stulecia, po Kongres wiedeński po wojnach napoleońskich, Traktat wersalski po I wojnie światowej, aż do obecnego unipolarnego układu z USA na czele – każdy kolejny porządek był świadectwem przesunięć sił i triumfów wojennych.
CYNICZNYM OKIEM: To jak gra mafijnych gangów walczących o droge, terytoria i wpływy – czasem krótkie pokoje kończą się krwawą jatką, czasem infrastruktura przemocy subtelnie się restrukturyzuje, ale zasady pozostają okrutne i bezwzględne.
III wojna światowa trwa już od dekady – i zmienia się jej natura
Choć wielu wciąż nie dostrzega, III wojna światowa już trwa, tyle że jest to walka hybrydowa: proxy wojny, cyberataki, wojny gospodarcze i informacyjne, sabotaż oraz bioataki przenikające wszystkie aspekty życia.
Najważniejszym frontem walki stał się spór o nowy porządek świata – stary unipolarny porządek USA podupada, a Rosja i Chiny za pomocą sojuszy próbują go przekształcić w świat multipolarny, gdzie nie tylko amerykańska dominacja, lecz równoważenie sił daje większy wpływ kilku graczom.
Globalna dynastia konfliktu zaczęła się zaostrzać wraz z objęciem władzy w Chinach przez Xi Jinpinga w 2013 roku, który zatwierdził cel odejścia od pozycji podrzędnego sojusznika na rzecz niemal równorzędnej potęgi światowej.
Rok później, w 2014, na Ukrainie doszło do dramatycznego przełomu – wsparte przez USA obalenie prorosyjskiego rządu i ustanowienie prozachodniej administracji rozbudziło najgorętszą wojnę proxy od czasów zimnej wojny.
Ukraina – geopolityczna świątynia i pole walki słowiańskich narodów
Ukraina, jako kolebka wspólnej kultury słowiańskiej i strategiczne miejsce, stała się nie tylko polem bitwy, lecz także symbolem walki o wpływy i tożsamość.
Dążenia NATO do wciągnięcia Kijowa osłabiły Rosję, co wywołało reakcję Moskwy i sojusz z Chinami, dając początek poważnemu przesunięciu geopolitycznemu i nowej fazie wojny światowej.
CYNICZNYM OKIEM: Ukraina to nie tylko koszmar pola walki – to gra o dominację, której sednem jest przesunięcie wpływów i rewizja nierówności wśród mocarstw globalnych. To bitwa między starym a nowym, między imperializmem a aspiracjami równowagi.
Era umocnienia USA po roku 1991, po upadku Związku Radzieckiego, trwała ponad trzy dekady, jednak nigdy nie była trwała. Prezydent Donald Trump w 2025 zdaje się rozumieć, że utrzymanie hegemonii jest nierealne i chce przeprowadzić transformację w multipolarny ład na własnych warunkach.
Mimo iż III wojna światowa nie zakończyła się, ewoluuje – wkraczamy w fazę negocjacji i ustaleń nowych granic wpływów między USA, Rosją i Chinami oraz kluczowymi aktorami regionalnymi, takimi jak Turcja, Iran czy Izrael.
Formalizacja nowego wielobiegunowego porządku będzie procesem wieloletnim, przypominającym historyczne kongresy w Wiedniu, Jałcie czy traktat wersalski.
Bliski Wschód – epicentrum globalnej gry o władzę
Region ten będzie kluczowy w wyznaczaniu przyszłych układów. Jeśli koalicja USA i sojuszników utrzyma kontrolę, ograniczy wpływy Moskwy i Pekinu. Jeśli jednak Iran i jego sojusznicy zdołają umocnić pozycję, Stany Zjednoczone mogą stanąć w obliczu historycznej degradacji przypominającej upadek Imperium Brytyjskiego.
Iran, z jego strategicznym położeniem i kontrolą zasobów energetycznych, jest kluczowym ogniwem w walce o globalną równowagę. Kontrola nad Teheranem to możliwość powstrzymania chińskiej Inicjatywy Pasa i Szlaku oraz ograniczenia rosyjskich szlaków handlowych.
| Nazwa | Typ | Początek | Koniec |
|---|---|---|---|
| Pokój westfalski | Porządek | 1648 | 1803 |
| Wojny napoleońskie | Wojna | 1803 | 1814 |
| Kongres wiedeński | Porządek | 1814 | 1914 |
| I wojna światowa (WW1) | Wojna | 1914 | 1919 |
| Traktat wersalski | Porządek | 1919 | 1939 |
| II wojna światowa (WW2) | Wojna | 1939 | 1945 |
| Porządek USA (zimna wojna) | Porządek | 1945 | 1991 |
| Porządek USA (jednobiegunowy) | Porządek | 1991 | 2025 |
| III wojna światowa (WW3) | Wojna | 2013 | ?? |
| Porządek wielobiegunowy | Porządek | 2025 | ?? |
CYNICZNYM OKIEM: Przepychanki o Iran są jak pojedynki gangów o najlepszy punkt przemytniczy – tylko tym razem stawką jest los całych narodów, a sojusze mają skalę światową. Każdy ruch może przesunąć ciężar potęgi na kolejną dekadę albo wysłać świat na krawędź katastrofy.
Wojna na Ukrainie wydaje się przegrana dla USA i ich partnerów, a możliwość militarnego zwycięstwa na Tajwanie topnieje. Przyszłość przyniesie raczej walkę o utrzymanie wpływów w nowej, rozproszonej rzeczywistości, a nie eliminuje globalnych rywali.
Formalne ustalenie granic stref wpływów i politycznych sojuszy będzie procesem długotrwałym i pełnym napięć – dopóki nie zostanie wypracowana nowa równowaga, światowa konfrontacja będzie trwała.
Epoki porządków światowych zawsze kończyły się wojną, która rysowała nowe granice i ustalała zasady. Dziś stoimy na progu kolejnej zmiany, której ostateczny kształt zadecyduje nie tylko o geopolityce, ale o całym globalnym ładu. Co przyniesie przyszłość? Jedno jest pewne – gra o władzę trwa i nikt nie chce jej zakończenia.


